Морины зүсээр шинжихүй

Ажигч гярхай өвгөд маань адууны зүс хурдтай нь ямар нэг байдлаар холбоотой болохыг олон жилийн туршлагаасаа анзаарч ийн өгүүлжээ. Хол булаг зээрд, морины цэцэг мөн. Хар дэлтэй, цагаан халиун морины хишиг мөн. Алтан өнгөтэй шарга морины чимэг мөн. Эдгээр гурав өлзийтэй. Түүнээс гадна тэргүүн тавын нэгэнд ирэх морь уралдах цагт цувж очихдоо ус урссан мэт сайхан өнгө гарган, дөрвөн хөлд тасалгаагүй жирвэгнэн үзэгдвэл айрагдах нь лавтай гэдэг. Хүнээс нууц дотоод шинж тул, олонд зар мэт үргэлж хэлбэл манзушир бурхан номлосон зарлиг, шинжлэх цагт хэлсэн үг үе бүтэх тул нууцын нууц чихэр амт хэмээжээ. Сайн морь холоос харахад урд хоёр хөлөө хойшоо цомцойн шаасан гадас мэт төв.
 Шударга гишгэж байх. /нэг анхаарч үзэх тэр мөн/ Олон шүд эс мэдэвч шүд ярахад хавсарга нь чимхүүр мэт завсар нь өөтэй, дээрээс зургаан аранзул, доод шүд нь гадагш тэлүү. Зах дөрвийн цогц нь дотогш сэтэрхий. Доод шүд бүгд хийтэй бол олон цөөнгүй бүрэн гүйх буй. Хүзүү урт, борви суунги, дөрвөн туурай адил, дөрвөн цогц сэтэрхий, хоёр сүвээ тулсан, хөлд дөрвөн эргүүлэгтэй, дөрвөн шүд гарсан энэ таван морь хүлэгт ойр.
Цээжний гурван сайн шинж
1. Сайн духтын гөхөл шингэн,
2.  Сайн шөрмөстийн сагагны үс шингэн
3. Сайн шүдтийн уруул хамар их гэдэг.
Бөгсний сайн гурван шинж
1. Загас зоотой
2. Буга зуутай
3. Бүрээ адил умдагтай

Сүүлний гурван сайн шинж
1. Охор сүүл хатуу
2. Урт сүүл зөөлөн
3. Умдагны амсар илжигний хойд сүв мэт

 Арван найман махны зүйлийг өгүүлэх нь:
 Манлай булчингийн нэг хослол мэлхийг зүлгэнд нуусан мэт сайн. Хоёр хацрын мах хослол нь гар тээрэм уутанд дүрсэн мэт. Доорд хошууны мах нь гэнэт шавар наалдсан мэт. Хүзүү нь хушуунаас зурсан мэт. Далны булчин нь луугийн далавч мэт. Өвчүү нь эхнэрийн хөх мэт. Мөрний булчин нь хэдэн хадуур бөхийлгөсөн мэт. Урьд хөлийн булчин унгасны мушгима мэт. Зоо мах нь эвхсэн эсгий зайлах мэт. Охор шорлогч зүүн баруун булчин нь хүн өөрөө огторгуйд боссон мэт. Гэдэс дотор ус хийсэн мэт харагдана. Доорд зүүн баруун хасны мэт булчин нь гадагш цулхайсан мэт харагдана. Хасны махны гадаад хоёр булчин нь хар могой руу гулгарсан мэт. Дотоод хасны баруун зүүн булчин тэлүү болоод нүдүүр мэт /Эцэг эх нэг адил бус нь язгуур адил зургаан зүйлд номолно/
1. Цээж, бөгс нэг адил бус
2. Дээш, доош нэгэн адил бус
3. Бие, толгой нэг адил бус
4. Мах, яс нэг адил бус
5. Гадаад, дотоод нэг адил бус