Говь-Алтай аймгийн МСУХ-ны тэргүүн Д.Гомбожав: Бүх сумд гарааны төхөөрөмж ашиглаж уралддаг боллоо

Монгол адуугаа дэлхийн дээд амжилтанд бүртгүүлсэний нэг жилийн ойд зориулсан уяачдын баярын өдөрлөгийн үеэр Говь-Алтай аймгийн МСУХ-ны тэргүүн Д.Гомбожавтай уулзаж цөөн асуултанд хариулт авсанаа хүргэж байна.
-Монгол морио дэлхийд данслах түүхэн үйл явдалд Говь-Алтайчууд хэр ач холбогдол өгсөн бэ?
-Алслагдсан аймгууд дундаасаа хамгийн нүсэр бүтэцтэй оролцсон нь манайх. Дэлхийн дээд амжилтанд бүртгүүлэх түүхэн үйл явдалд Говь-Алтай аймгийн 325 морьтон жагсаж, 119 морь уралдан идэвхи санаачлагатай оролцсон эхний таван аймгийн нэгээр шалгарч гарааны төхөөрөмжөөр шагнагдсан шүү дээ. Нэг жилийн ойн арга хэмжээнд зориулан түүнийгээ илтгэсэн самбарууд хэвлүүллээ./заав/ Өнөөдрийн арга хэмжээнд 5-6 тэргүүлэгчийн хамтаар хүрэлцэн ирсэн.
-Өнөөдрийн арга хэмжээнүүдийн талаар ямар бодолтой байна?
-Уяачийн тангаргийг хувьдаа их дэмжиж байна. Үүнийг илүү боловсронгуй болгоод тогтмолжуулчихвал уяачдын хийгээд нийгмийн ухамсарт зөв чиг хандлагыг төлөвшүүлэх байх. Ер нь уяачид гэж нэг хэсэг бүлэг. Тэднийг шүүмжилдэг өөр  нэг хэсэг бүлэг хүмүүс бий болчихоод байна шүү дээ. Шүүмжилж буй хэсгийн байр сууринаас үзвэл хурдан морь унаач хүүхдүүд гэж гаргуундаа гарчихсан хүн байдаг бололтой юм. Энэ ташаа ойлголтыг эерүүлэхэд уяачийн тангараг чухал үүрэгтэй. Хамгийн гол нь бүх төрлийн уралдаан наадам дээр өргөж хэвших хэрэгтэй. Гэхдээ миний бодлоор арай илүү товч, утга санаа нь тодорхой байх хэрэгтэй боловуу. Хурдан морины хүүхдүүд уншдаг тарни шиг л байвал болох байх.Хүүхдүүд заавал тарниа уншиж байж уралдааны замд гарах ёстой гэж боддог шиг уяачид заавал тангарагаа өргөж байж уралдаанд оролцох ёстой гэдэг ухамсар суулгах хэрэгтэй.
-Унших төдий бус тангаргаа биелүүлэхээр зорьж тэмүүлэх учиртай байх?
-Мэдээж хэрэг тэгэлгүй яахав.
-Морин жилийн уралдаанууд отголж байна. 2014 онд Алтай нутгаар овоглосон уяачдын уясан хүлэг хурдан байв уу?
-Хурдан сайхан байлаа. Монгол Улсын Алдарт уяач, уяачдын холбооны тэргүүлэгч Туваанжавын Гантөмөр маань МУ-ын Манлай уяач цолны болзлыг биелүүллээ. Түүнчлэн манай аймгийн уяачид өмнөх амжилтуудаа бататган баруун бүсийн наадмаас арав гаруй айраг түрүү авлаа. Улс, бүсийн наадмын дүнг тодорхой гаргасны дараа ганц хоёр хүн улсын Алдарт уяачийн болзол хангасан байхыг үгүйсгэхгүй. Би хувьдаа бараг хангасан болов уу хэмээн таамаглаж байгаа. Гэхдээ үүнийг баталгаажуулах учиртай. Цаашдаа Алтайчууд бидний том зорилт бол унаган адуугаараа улсын дэвжээнд уралдах явдал. Сүүлийн жилүүдийн баяр наадмыг харахад тэрхүү зорилгодоо ойртож байгаа нь мэдрэгдэж байна. Ирэх жил манай аймагт Засгийн газрын тогтоолт бүсийн наадам болно. Тэр наадмаар илүү тод харагдах болов уу. Уяачид маань ийнхүү амжилт гаргаж байгаа нь манай аймгийн МСУХ түүний удирдлага, тэргүүлэгчид нэгэн зорилгын төлөө хамтран ажиллаж чадсаны үр дүн хэмээн бодож явдаг.
-Өнөө жил Монгол Улсын хэмжээнд 100 гаруй сум түүхт ойгоо тэмдэглэсэн. Говь-Алтай аймгийн хувьд хамгийн олон буюу 14 сумын ой тохиосон. Ойн баяр наадмууд хэр өргөн дэлгэр болов?
-Би хурдан мориныхоо талаас л үнэлэлт дүгнэлт өгөх нь зөв байх. Хурдан морины уралдаан төгс сайхан болсон. Янз бүрийн осол бэртэл, будилаан маргаан гарсангүй. Ойгоо тэмдэглэсэн 14 сумд бүгд гарааны төхөөрөмж ашиглалаа. Өөрөөр хэлбэл,Говь-Алтай аймгийн бүх сум гарааны төхөөрөмж хэрэглэж уралддаг боллоо. Ингэснээр морийг будилаангүй эргүүлж, унаач хүүхдийг аваар осолгүй уралдуулах чухал үндэс бүрэлдэж байгаа юм.
-Сумдын ойд нэг насанд дунджаар хэдэн морь уралдсан бэ?
-Дунджаар нэг насанд 80-100 морь уралдсан. Бай шагналын хувьд ч гэсэн нэг их чамлалттай муу юм дуулдаагүй. Ер нь  энэ жилийн сумдын ойг урьд жилүүдтэй харьцуулахад өргөн дэлгэр болсон гэж бодож байгаа шүү.
А.Тэлмэн