Аймгийн Алдарт уяач Б.Баатар: Хар азаргаараа улсын рекордыг эвдсэн

Шандаст хүлгийн хийморьт сүсэглэн удам дамжсан уяачдын уухайд түрлэг нэмэгсэд Дорнод аймагт цөөнгүй бий. Тэдгээрийн төлөөл болгож аймгийн Алдарт уяач  Б.Баатар болон түүний хөвгүүдтэй уулзаж ярилцлаа. Б.Баатар Алдартынх  найман хүүтэй. Тэдгээрээс гурав нь эцгийн шийрийг хатаан хурдан хүлгийн уяа эвлүүлж яваа юм. Б.Ганзориг нь өнгөрсөн жил аймгийн Алдарт уяач цол хүртэн, аавтайгаа нэгэн суудалд эрэмблэгдэх болжээ.  
 -Удам дамжсан уяачдын уухайд түрлэг нэмсэн та бүхэнтэй уулзаж байгаадаа баяртай байна? 
-“Тод магнай” сэтгүүлийн хамт олон манай аймгийн уяачидтай уулзахаар энэ хүртэл зорин ирсэнд миний бие ч гэсэн туйлын таатай байна.
-Алдартын удмыг залгасан уяач хөвгүүдийн талаар ярилцъя? 
-Би найман хүүтэй. Нэг хүү маань өнгөрсөн жил аймгийн Алдарт уяач цол хүртсэн. Ганбат, Гантулга хоёр маань  чамгүй сайн л уяж байна. Эцэг эхэд үр хүүхдийнхээ амжилт, ололтоор бахархах шиг сайхан юм хаа байхав.
-Өөрөөрөө бахархсан үе нь тэгвэл хэзээ бол?
- 1960 онд аймгийн спартикатаас анхны айргаа авч байлаа. Тэгэхэд 19-хөн настай ёстой нөгөө цэл залуугаараа байж дээ. Тэрнээс хойш аймгийн наадмаас зургаан  түрүү,  нэлээд хэдэн айраг авч 1998 онд аймгийн Алдарт уяач болсон доо. 1989 онд би  шинэ амжилт тогтоож байсан юм.
-Ямар?
-Ахынхаа хар азаргыг уяад улсын рекордыг эвдэж түрүүлж байлаа.
-Улсын наадамд уу?
-Үгүй ээ, аймгийнхаа наадамд. Хар азарга маань 23 км замыг 21 минутанд туулж  түүхэн амжилт тогтоож байсан юм. Би өөрөө ч  сайн мэдээгүй байсан л даа. Тэгсэн хүмүүс хэлсэн юм.  Тэр маань их сайхан санагддаг. Мөн энэ жил манай адуу түүхт 90 жилийн ойд айрагдаж ахыг нь магнай тэнийтэл баярлуулсан.
-Ямар насанд вэ?
-Сая МУ-ын Алдарт уяач цол хүртсэн Өвөрхангай аймгийн Уянга сумын уугуул Ч. Бямбасүрэн гэж залуу бий. Тэрний хээр морь чинь ахынх унаган адуу шүү дээ.
-Унаган адуу түрүүлж айрагдах шиг баяр бахдал хаа  байхав?
-Харин тийм. Ах нь залуудаа Хэнтийгээс Галшар угшилтай адуу авч цус сэлбэдэг байлаа. Мөн Сүхбаатар аймгийн Эрдэнэцагаан сумаас  яруу найрагч  Сумъяагийн Амартайванаас нэг азарга авсан. Амихандаа л хурдтай гэсэн газруудаас адуу авсан. Тэрний маань ч үр дүн гарч  үр хүүхэд маань сайхан наадаж байна. Харин одоо азаргаа нэг солъё гэж бодоод байгаа. Ахад нь Дархан хүрэн гэж арав уралдахдаа ес түрүүлж, нэг  айрагдсан  сайхан буян байлаа. Ер нь адууны тэнгэр намайг ивээж явдаг юм шүү.
-Хүүхдүүд залгаад морь уях таатай байдаг байлгүй. Тэдэндээ хэр зөвлөж байна даа?
- Өө тэгэлгүй яахав. Одоо миний морь уяна гэж юу байхав. Хүүхдүүддээ  л мэдэхээ хэлж байна. Манай хэд ч хар багын адуутай ойр байсан юм болохоор гайгүй сайн л уяад байх юм.
-Ярилцсанд баярлалаа. Та бүхнийг хурдан тууртын босоо цагаан хийморь өнөд ивээж явах болтугай.

Б.Ганбат: Аавдаа тусалж явсаар уяач болсон
-Аймгийнхаа уяачдын холбооны ойд азарга аман хүзүүдчихлээ. Баяр хүргэе?
-Баярлалаа. Уяачдын холбооны маань ой их сайхан өтгөн болж байна. “Тод магнай” сэтгүүлээрээ дамжуулаад ийм сайхан үйл  ажиллагаа зохион байгуулсан хүмүүст баярласнаа илэрхийлмээр байна. Холбооныхоо ойг зорьж Матад сумаас аав, дүү хоёртойгоо ирсэн. Дүүгийн маань морь их насанд айргийн дөрөвт хурдаллаа. Сэтгэл өндөр сайхан байна.
-Аав тань уяач хөвгүүдээрээ их бахархдаг юм билээ. Хэдэн оноос морь уяж байгаа вэ?
-Эхлээд  хурдан морь 6-7 жил унасан. Моринд томдчихоод аавынхаа уяаны ажилд тусалж явсаар нэг мэдэхэд өөрөө бие даахтай болсон байсан. Сүүлийн үед ааваасаа асууж зөвлөөд уяачихад ойр тойрондоо сайхан л наадчихдаг юм.
-Аман хүзүүддэг азарганыхаа талаар яриач?
-Миний саарал азарга Матад сумын гаралтай адуу байгаа юм. Матад, Сэргэлэн, Асгат зэрэг сумдын наадамд дээгүүр давхисан. Энэ дашрамд хэлэхэд саарал азарганы ах халтар азарганы төл АХ-ын 90 жилийн ойгоор  улсын наадамд айргийн дөрвөөр давхисан. Тийм болохоор уяаг нь зөв тааруулбал саарал азарга гарцаагүй хурдан амьтан байгаа юм.
"Тод магнай" сэтгүүл Дорнод аймгийн тусгай дугаар