Адууг шүдлэх аргачлал

Адууг шүдлэхэд шүдний солигдол, солигдсон байдал буюу харагдах байдал нь  харилцан адилгүй байдаг тул шүдлэхдээ шүдийг зуусан байдлаар эгц урдаас нь, зуусан байдлаар нь хажуу талаас нь, амыг ангайлгаж эгц дээрээс нь болон доороос нь гэсэн 3-4 байдлаар нь харж тодорхойлно. Учир нь зарим насны адуу тухайлбал соёолон, хавчиг соёлон насны адуу л гэхэд голын үүдэн 4 шүд солигдсон байдал дээр нэмж захын үүдэн шүд элэгдсэн байдлыг давхар харж тодорхойлохгүйгээр дан голын үүдэн шүд хараад яг таг тодорхойлох боломжгүй. Энэ нь эгц урдаас нь харахад соёлон, хавчиг соёлон насны адууны шүд ижилхэн байдаг гэсэн үг. Иймд солигдсон байдлыг бүх талаас нь харж байж тодорхойлох нь адууны насыг тодорхойлоход алдаагүй байх нэг нөхцөл болдог.

Адууг шүдлэхдээ дараахь 3 байрлалаар шүдлэнэ.

• Шүдийг эгц урдаас нь харах байдал.

• Шүдийг хажуу талаас нь харах байдал.

• Шүдний цөгцийг эгц дээрээс болон доороос нь харах байдал. 

Сүүн шүд нь голын үүдэн шүднээсээ эхэлж солигддог тул ихэнх тохиолдолд эгц урдаас нь харсан байдлаар тодорхойлох хэрэгтэй болдог. Жишээ нь хязаалан адууны шүд л гэхэд голын дээд доод үүдэн шүд нь солигдсон байдаг тул зөвхөн урдаас нь хараад таньж болох бөгөөд өөр өнцөг болон өөр талаас нь хараад байх шаардлагагүй байдаг.

Голын үүдэн шүдний зуултын байдлаар шүдийг бүрэн тодорхойлох боломжгүй үед шүдийг зуулгасан байдлаар хажуу талаас харж тодорхойлох хэрэгтэй байдаг.

Голын үүдэн шүдний зуултын байдлаар шүдийг бүрэн тодорхойлох боломжгүй үед шүдийг зуулгасан байдлаар хажуу талаас харж тодорхойлох хэрэгтэй байдаг. Тухайлбал даага-шүдлэнгийн шүд, хавчиг соёлон-нас гүйцсэн адууны шүд нь эгц урдаас нь харах байдлаараа хоорондоо ялгагдахгүй адилхан байдаг ба энэ хоёр насны адууг зөвхөн захын үүдэн шүдний ургалтын байдлаар нь тодорхойлдог. Мөн соёлон адуу нь захын үүдэн шүдний солигдолоор тодорхойлох боломжтой байдаг тул хажуу талаас нь харж тодорхойлоход илүү нарийвчлалтай байдаг.

Шүдний цөгцний хэлбэр нь нас бүрээр харилцан адилгүй байдаг тул адууны насыг бүр нарийвчлан тодорхойлоход цөгцний байдлыг зайлшгүй харах шаардлагатай байдаг. Тухайлбал соёлон адууны шүд л гэхэд шүдний ургалт хэлбэр зүйн тогтоцын хувьд харилцан адилгүй байдаг бөгөөд захын үүдэн шүд “хув цагаан” унаж солигдож дуусаад ясан шүдний ургах байдал болон цөгцний дүүргэлт буюу чиг махны түрэгдэх  байдлаар нь нарийвчлан тодорхойлж гаргах жишээтэй байдаг.  Цаашид нас гүйцсэн адууны насыг тодорхойлохдоо цөгцний хэлбэр өөрчлөлтыг үндэслэн тодорхойлдог.

МУ-ын зөвлөх малзүйч, ХААУ-ны доктор Д.Зоригтбаатар