Андалуз - Европын хамгийн алдартай үүлдэр

Испанийн өмнөд Андалуз мужид үүссэн Андалуз морь нь Европын хамгийн алдартай үүлдрийн нэг юм. Үүсэл гарал нь тодорхой бус. Зарим хүмүүс нутгийн цэвэр үүлдэр гэж үздэг бол зарим нь Араб болон Испанид VIII зууны үед Моруудын авчирсан Барб морьдтой нийлүүлснээр үүссэн гэж үздэг. Дунд сургуульд гүйцэтгэдэг байсан /Вена дахь Испани уналгын сургууль гэх мэт/ үйл хөдлөлөөсөө шалтгаалаад Андалуз нь морин цэрэгт гайхалтай тохирдог байжээ. Түүнчлэн XV-XVIII зууны хооронд Липиззанер, Кладрубер, Алтер Реал, Лузитано зэрэг үүлдэр үүсгэхэд гол үүрэг гүйцэтгэсэн байна. Энэ үед Андалуз нь асар их эрэлт хэрэгцээтэй байсан бөгөөд хэрэв хэн нэгэн гадагш нь өөр улс руу гаргасан тохиолдолд түүнийг дүүжлэн алдаг байсан аж. Харин XIX зууны эхээр уг үүлдэр устахын аюулд ойртжээ. Испанийн хаан III Филиппийн үед уг морийг хүнд болгох гэж бусад үүлдрүүдтэй нийлүүлсэн бол Хойгийн дайны үеэр /1808-14/ Наполеоны генералууд хамаг шилдэг морьдыг нь хэрэглэн үрэн таран хийжээ. Энэ их сүйтгэлээс мултарч чадсан Херес Севилья, Кастелло Картузын лам нар л Андалузыг цэврээр нь авч үлдэж чаджээ. Бүр XV зуунаас хойш уг үүлдрийг цэврээр нь өсгөхийн төлөө зүтгэж байсан тэр лам нарын ачаар бидний үед хүрч ирсэн байна. Зан чанарын хувьд Андалуз нь гайхалтай гэж үнэлэгддэг. Ухаалаг, номхон, тайван, сургахад амар энэ морь гоёмсог, сайхан, хөдөлгөөнөөсөө болоод байнга олны анхаарлын төвд байдаг.
Гол баримт:
Зүс:
голдуу саарал
Өндөр:
150-160 см
Галбир:
Өргөн магнай, том нүд, урт нумарсан хүзүү, богино бие, хүчирхэг бөөрөнхий хондлой, богино хөл, гоёмсог дэл сүүл
Зан төрх:
Номхон, тайван, дөлгөөн, ихэмсэг, хөдөлгөөнтэй
Гол хэрэглээ:
дунд сургууль, жагсаал, бухын мөргөлдөөн
Угшил:
Эх сүрэг, Барб, Араб, Андалуз